دستگاه ماسه‌ساز یکی از انواع سنگ‌شکن‌هایی است که توانایی تولید سنگ‌هایی با ابعاد مشابه به شن و ماسه را دارد. این دستگاه دارای مقاومت بالایی می‌باشد و قادر است سنگ‌هایی با مقاومت فشاری تا 450 مگاپاسکال مانند کوارتز، آهک و گرانیت را خرد کند. انواع مختلف ماسه‌سازها از لحاظ ظرفیت، ابعاد، وزن و ویژگی‌های دیگر متفاوت هستند، اما به طور میانگین، ظرفیت سنگ‌شکن ماسه‌ساز حدود 30 تن در ساعت است.

ماسه سازها دارای انواع و کاربردهای گوناگونی هستند.

برخی از انواع ماسه سازها عبارتند از:

• ماسه ساز ۲ دور (مخروطی)
• ماسه ساز خرگوشی
• …

سنگ‌شکن راک اند راک، ماسه‌ساز عمودی یا سانتریفیوژ (Vertical Shaft Impactor (VSI))، یک نوع از ماسه‌سازها است که مکانیزم خردایش آن به صورت خودشکن عمل می‌کند. در این سنگ‌شکن، روتور حول محوری عمودی با سرعت بالا چرخ می‌زند و سنگ‌های ورودی تحت تأثیر نیروی گریز از مرکز به شدت به یکدیگر برخورد کرده و خرد می‌شوند. این سنگ‌شکن در کارخانه‌های آسفالت و واحدهای تولید شن و ماسه به طور گسترده‌ای استفاده می‌شود.

مکانیزم خردایش و ساختار سنگ‌شکن دو طرفه، مثلثی یا پاکتی (Reversible Impact Crusher) شباهت بسیاری با سنگ‌شکن کوبیت دارد و به همین دلیل گاهی به عنوان نوعی از سنگ‌شکن کوبیت، با نام “کوبیت دو طرفه” شناخته می‌شود. مکانیزم خردایش در ماسه‌ساز دو طرفه به این صورت است که سنگ‌ها پس از ورود به سنگ‌شکن، به چکش‌های نصب شده روی روتور که در حال چرخش است، برخورد کرده و به سمت سندان‌ها پرتاب می‌شوند. نتیجه این ضربات پی در پی، سنگ‌ها خرد شده و سپس از دریچه خروجی خارج می‌گردند.

تفاوت عملکرد سنگ‌شکن کوبیت با دو طرفه این است که سنگ‌شکن دو طرفه دارای دو ردیف سندان در مقابل هم بوده و در فاصله کم با روتور قرار گرفته است. این موضوع باعث شده که شدت برخورد سنگ‌ها با سندان و چکش بیشتر شود و محصول تولیدی ماسه‌ساز دو طرفه ریزتر و تقریباً هم اندازه ماسه باشد.

ماسه‌ساز خرگوشی، همانند سنگ‌شکن‌های ضربه‌ای، با برخورد سنگ‌ها به چکش و پرتاب به سمت سندان عمل خردایش را انجام می‌دهد، اما با این تفاوت که چکش‌ها در ماسه‌ساز خرگوشی به صورت عمودی قرار می‌گیرند و شکلی شبیه به خرگوش دارند.

ماسه‌ساز خرگوشی عمدتاً به عنوان سنگ‌شکن ثالثیه و برای خردایش سنگ‌های نسبتاً نرم استفاده می‌شود و سنگ‌ها را به ابعاد بسیار کوچک تا 6 میلیمتر خرد می‌کند. تعداد چکش‌ها در سنگ‌شکن خرگوشی معمولاً 4 عدد است و ظرفیت آن به 30 تن در ساعت می‌رسد. این دستگاه در دو نوع شفت کلفت و شفت نازک وجود دارد. شفت کلفت دارای قطر و ضخامت بدنه بیشتر است و کاربرد بیشتری نیز دارد. قیمت ماسه‌ساز خرگوشی نسبت به سایر انواع ماسه‌سازها پایین‌تر است و به همین دلیل در معادن کوچک و متوسط محبوب است.